Kształt Tachi okresu Heian cechują : krótkie Nakago w stosunku do Nagasa (inaczej Hawatari)- długości ostrza, Mihaba szerokość w pobliżu Nakago większa niż Sakihaba, szerokość w pobliżu Kissaki, małe Ko-Kissaki, głębokie Koshi Zori - centrum krzywizny Sori przesunięte w kierunku Nakago a później zakrzywienie łagodnieje i prostuje się w pobliżu Monouchi pierwszej strefy cięcia. Długość Nagasa wynosi przeważnie 75 - 80cm. Tak skonstruowany miecz pozwalał jeźdźcowi oprócz skutecznego cięcia pieszego wojownika również przebicie go.
Hamon okresu Heian był Suguha - prosty, co jest cechą większości mieczy bojowych tej epoki. Hartując głownie z Hamonem Suguha uzyskiwano najlepszy układ naprężeń w części tnącej i największą wytrzymałość miecza. W okresie wojen zapotrzebowanie na miecze było bardzo duże.
Legenda mówi, że pierwszy zakrzywiony miecz japoński Nihonto nazwany Kogarasu Maru (Mały Kruk) wykuł kowal Amakuni. Amakuni był zbrojmistrzem cesarza. Pewnego dnia powracający z bitwy cesarz zamiast jak zwykle dać okrzykiem wyraz skuteczności jego mieczy zignorował Amakuniego. Wielu żołnierzy miało połamane miecze Chokuto. Amakuni był załamany. Nie jadł i nie pił przez tydzień myśląc jak wykonać lepszy miecz. We śnie odwiedziło go bóstwo pomyślności Kami Inari które nauczyło go jak owinąć miękki rdzeń płaszczem twardszej stali, nauczyło go też że zakrzywiona krawędź lepiej tnie niż prosta i jest odporniejsza na uderzenia. Następnego dnia Amakuni wykuł Kogarasu Maru, pierwszy miecz Tachi praprzodka japońskich Nihonto.
HEIAN 794-1184 Wojna Gempei.
Upadek rządów arystokracji dworskiej, szogunat Kamakura, początek miecza Tachi.
Początek epoki Heian wyznacza przeniesienie stolicy przez cesarza Kammu Tenno z Nara do Heian-Kyo, późniejszego Kyoto. Rozpoczęto japonizację chińskich wpływów z poprzednich wieków. Nowa epoka miała być okresem największego rozkwitu władzy cesarskiego dworu i wielkich arystokratycznych rodzin które całkowicie zdominowały jego administrację. Historię ówczesnych czasów stworzyły trzy wielkie rody Fujiwara, Taira i Minamoto. Fujiwarowie wyprowadzili dworską arystokrację na szczyty. Nadchodził jednak czas klanu Taira zwanego Heike i klanu Minamoto zwanego Genji.
W środkowym Heian zmienił się styl walki z pieszej na konną. Prosty miecz okazał się mało skuteczny i został wyparty przez długi zakrzywiony. Uważa się że około 940 roku japoński miecz uzyskał cechy bliskie ideałowi czyli jednosieczne selektywnie hartowane ostrze z silną krzywizną, bardziej miękki wewnętrzny rdzeń stalowy w płaszczu twardszej stali. Oczywiście nie wszystkie ostrza tamtej epoki wykonywano w ten sposób jednak wiele ówczesnych głowni pokazuje że taka technologia była już dostępna i stosowana. Pierwsze miecze tego typu należą do tradycji Bizen i są datowane w roku 950.
Pojawił się zwyczaj umieszczania podpisu kowala na Nakago - rękojeści ostrza. Najstarszym sygnowanym mieczem jaki się zachował jest prawdopodobnie Tachi wykute przez Sanjo Munechika. Najstarsza zachowana do naszych czasów głownia z wygrawerowaną na Nakago datą to Tachi sygnowane Naminohira Yukimasa i datowane na 1159 rok.
Kalendarium wydarzeń Wojny Gempei
1. 1180 Bitwa nad Uji
Mnisi Byodoin wsparli Minamoto Yorimasę. Heike zwyciężyli, Yorimasa i książę Mochihito zginęli.
2. 1180 Oblężenie Nara
Mnisi popierający Minamoto pomimo liczebnej przewagi zostali pokonani. Heike w zemście spalili świątynie w Miiderze i Nara.
3. 1180 Bitwa o Ishibashiyama
Heike zaatakowali przeważającymi siłami i rozbili oddziały Genji. Yoritomo zdołał uciec morzem.
4. 1180 Bitwa nad Fujigawą
Oddziały Yoritomo i Heike rozdzielała rzeka Fuji. Heike byli przekonani o ogromnej przewadze przeciwnika. Nocą podjazd Genji spłoszył ogromne stado ptaków wodnych których hałas Heike wzięli za atak armii wroga i w panice rzucili się do ucieczki.
5. 1181 Bitwa nad rzeką Sunomata
Minamoto Yukiie przeprawił się nocą przez rzekę i zaatakował z zaskoczenia obóz Heike. Atak nie powiódł się oddziały Genji zostały rozbite.
6. 1181 Bitwa nad rzeką Yahagi
Uciekając z nad Sunomaty Minamoto Yukiie zniszczył most nad rzeką Yahagi. Nacierający zmusili go do dalszego odwrotu ale wstrzymali pościg z powodu choroby dowodzącego Tairy Tomomoriego .
7. 1183 Oblężenie Hyuchi
Taira Koremori zaatakował dobrze ufortyfikowany zamek chroniony sztucznym jeziorem. Wśród obrońców był zdrajca który wystrzelił do oblegających strzałę z informacją jak spuścić wodę. Twierdza padła ale załodze udało się bezpiecznie uciec.
8. 1183 Bitwa nad wąwozem Kurikara
02.06.1183 to przełom w wojnie Gempei. Yoshinaka Minamoto z armią 50 tys. ludzi pokonał armię 70 tys. Heike (liczebności wg Heike Monogatari). Nocą z dwóch stron zaatakował armię Heike na przełęczy pod górą Tonami i zepchnął uciekające w panice oddziały Heike w przepaść do wąwozu Kurikara gdzie zostały całkowicie rozbite w zastawionej zasadzce.
9. 1183 Bitwa o Shinohara
Po bitwie na przełęczy Kurikara Taira no Munemori wycofał resztki armii do miasta Shinohara. Tam Minamoto Yoshinaka osaczył go i pokonał .
10. 1183 Bitwa morska pod Mizushima
W listopadzie 1183 wojska Minamoto Yoshinaki podjęły próbę przeprawy się na Shikoku aby zdobyć Yashimę. Okręty Heike zablokowały inwazję.
11. 1183 Oblężenie Fukuryuji
Obroną dowodził Senoo Kaneyasu sojusznik Heike. Minamoto Imai Kanehira poprowadził atak przez muliste pola ryżowe. Pomimo ciężkiego ostrzału łuczników fortecę zdobyto Senoo Kaneyasu zginął.
12. 1183 Bitwa o Muroyama
Minamoto Yukiie wuj Yoshinaki chcąc zrehabilitować się w oczach Yoshinaki za próby zdyskredytowania go zaatakował wojska Heike pod Muroyamą. Taira Tomomori podzielił siły na pięć oddziałów. Yukiie małymi siłami zaatakował przebijając się przez wszystkie, stracił niemal wszystkich ludzi ale zdołał uciec.
13. 1184 Bitwa o Kyoto
Minamoto Yoshinaka urósł w siłę po zwycięstwie w wąwozie Kurikara i zdobyciu Shinohary. Zajął Kyoto, klasztorny cesarz Go Shirakawa mianował go Asahi Shogunem. Ambicje zwycięzcy spowodowały że postanowił sięgnąć po władzę absolutną w kraju i w klanie Minamoto. Głowa rodu Minamoto Yoritomo nie mógł do tego dopuścić.
14. 1184 Druga bitwa nad Uji
Bracia Minamoto Noriyori i Yoshitsune zostali wysłani z rozkazem pojmania zbuntowanego Yoshinaki. Wyparli jego wojska z Kyoto, Yoshitsune zdołał uciec z grupą najwierniejszych ludzi.
15. 1184 Bitwa pod Awazu
Pościg oddziałów Yoshitsune osaczył uciekinierów. Yoshinaka zginął a wraz z nim jego mleczny brat Imai Kanehira.
16. 1184 Bitwa o Ichi no Tani
Minamoto Yoshitsune prowadził kampanię przeciw siłom Heike. Forteca Ichi no Tani była silnym punktem obrony. Sprytnym manewrem Yoshitsune zdobył ją w ciągu jednej nocy. Heike wraz z małoletnim cesarzem uciekli morzem do Yashimy.
17. 1184 Bitwa o Kojimę
Gdy Yoshitsune przygotowywał się do ataku na Yashimę jego brat Minamoto Noriyori ruszył wzdłuż północnego brzegu Morza Wewnętrznego. Flota z siłami Heike przybiła do wyspy Kojima. Od miejscowego rybaka Genji dowiedzieli się o zatopionej przez morze grobli. Dzięki tej informacji przedostali się na wyspę i wyparli jej obrońców.
18. 1185 Bitwa o Yashimę
Po zimowej przerwie Yoshitsune Minamoto przeprawił się na Shikoku. Z powodu silnego sztormu większość kapitanów odmówiła wyjścia w morze, w rezultacie do Shikoku przybiło 5 okrętów z 50-cioma ludzi. Na miejscu dołączyła do niego setka miejscowych przeciwników Heike. Sprytnym manewrem taktycznym Yoshitsune oszukał Heike którzy przekonani że ma liczną armię uciekli na statki i po całodziennej bitwie w płytkiej cieśninie odpłynęli.
19. 1185 Bitwa na zatoce Dannoura
Flota Genji dowodzona przez Yoshitsune Minamoto pokonała flotę Heike, zginął sześcioletni cesarz Antoku. Bitwa zakończyła wojnę i ostatecznie zniszczyła klan Taira.
Historia najważniejszych postaci Wojny Gempei w rozdziale LORDOWIE WOJNY
Przebieg Wojny Gempei w księdze Bitwy i Kampanie.
Kogarasu Maru
Żeby zrozumieć istotę historycznych zmian jakie przeszła Japonia w epoce Heian i znaczenie Wojny Gempei która ją zakończyła, trzeba cofnąć się ponad 500 lat wstecz do epoki Yamato w której to w 645 roku Fujiwara no Kamatari zapoczątkował ród Fujiwara. Początek epoki Nara (710-794) wyznaczony przez przeniesienie dworu cesarskiego do Nara był początkiem potęgi wielkich Fujiwarów. Stopniowo dzięki skutecznej polityce i intrygom zdominowali cesarską administrację i ród władców. Najwyższą pozycję w administracji dworskiej mieli Kampaku - główny doradca dorosłego cesarza, Sessho - regent reprezentujący małoletniego cesarza i Daijodaijin - Kanclerz Główny Minister Rady Stanu. Stanowiska te były dostępne tylko dla Fujiwarów. Powstał system dziedziczenia tytułu cesarskiego a obok niego wprowadzono zasadę dziedziczenia praw do najważniejszych urzędów.
Z czasem zaczęła rosnąć ilość cesarskich potomków tworzących poboczne gałęzie rodzin kolejnych władców z prawami do dziedziczenia kosztownych przywilejów. Stwarzało to podatny grunt do konfliktów o władzę. Z czasem skarbiec dworu okazał się niewystarczający dla ich zabezpieczenia i utrzymywania. Jeszcze w epoce Nara wprowadzono nową zasadę, dalszych potomków cesarzy pozbawiano prawa do dziedziczenia nadawano im nowe nazwisko i powierzano stanowiska na prowincji. Oznaczało to że musieli się sami utrzymywać z wynagrodzenia przysługującego pełnionemu urzędowi. Cesarze nie mieli nazwisk więc nazwiskom nadawanym potomkom towarzyszyło imię ich cesarskiego przodka. W ten sposób zaczęła się tworzyć w prowincjach klasa feudalnej arystokracji, władców we własnych dziedzinach z własnymi oddziałami zbrojnymi.
Genealogia rodziny Taira, zwanej inaczej Heike, zaczyna się w 825 roku kiedy to księciu Takamune (804–867) wnukowi 50 cesarza Kammu zostało nadane nazwisko Kammu Taira inaczej Kammu Heike i został wysłany do wschodnich prowincji.
Nieco później rozpoczyna się historia rodziny Minamoto. Początek najsłynniejszej gałęzi rodu dał 54 cesarz Seiwa. Jego wnuk książę Tsunemoto (894–961) otrzymał nazwisko Seiwa Minamoto, inaczej Seiwa Genji, i został wysłany do północnych prowincji gdzie miał pilnować utrzymania prawa w imieniu cesarskiego dworu. W ten sposób Genji stali się zbrojnym ramieniem Fujiwarów.
Lata te są szczytem świetności Fujiwarów, dwór cesarski należy praktycznie do nich i całkowicie kreują politykę. Kobiety Fujiwarów rodzą kolejnych cesarzy. De facto dwór cesarski i jego urzędnicy stają się cesarskim tronem. Panujący władca zostaje zepchnięty do roli statysty.
Oba rody Genji i Heike zaczęły rosnąć w siłę, rozbudowywały zaplecze wojskowe i stopniowo zdominowały pozostałe klany. Rozczarowanie wydziedziczonych cesarskich potomków spowodowało niepokoje w północnych i wschodnich prowincjach. W 935 roku Taira Masakado zbudował koalicję klanów niechętnych dworskiej arystokracji i zaczął agresywnie atakować lokalnych rywali, posunął się do tego że w 939 roku ogłosił się cesarzem. Siły cesarskie rozprawiły się z jego rebelią nazwaną Tengyo no Run w 940 roku, Masakado zginął w bitwie pod Kojimą. Ambicje klanu Taira nie wygasły. W 1028 roku wnuk Masakado Taira Tadatsune znów wywołał powstanie. Rebelia trwała 3 lata. Ostatecznie Minamoto Yorinobu na polecenie dworu rozbił buntowników w 1031 roku. Taira Tadatsune został wzięty do niewoli ale dziwnym trafem zginął w drodze do stolicy. W rezultacie klan Taira stracił mocną pozycję na północy i wschodzie na rzecz rodziny Minamoto, potomków 54 cesarza Seiwy, którzy przejęli kontrolę nad równiną Kanto.
Ciągłe turbulencje i bunty w zewnętrznych prowincjach sprawiają że pozycja Fujiwarów i centralna władza dworu cesarskiego zaczynają słabnąć. Siedemdziesiąty drugi cesarz Shirakawa postanowił wykorzystać sytuację i odbudować pozycję cesarskiego tronu. W 1087 roku abdykował na rzecz ośmioletniego syna księcia Taruhito, intronizowanego na cesarza Horikawę. Shirakawa miał 34 lata był w sile wieku, abdykując został mnichem buddyjskim i ogłosił się najwyższym kapłanem któremu przysługiwała osobista gwardia i administracja. W ten sposób podjął próbę uwolnienia się od wpływu rodziny Fujiwara i stworzenia własnego ośrodka władzy. Powstał nowy system cesarskich rządów nazwany Insei. Emerytowany cesarz przyjmował święcenia i zostawał mnichem zyskując miano klasztornego cesarza. Zachowywał przymioty boskiego pochodzenia i najwyższego władcy gwarantujące fizyczną nietykalność. Własna administracja i gwardia stały się narzędziami umożliwiającymi klasztornemu cesarzowi przynajmniej ograniczony wpływ na rządy administracji dworskiej. Insei osłabiło pozycję Daijodaijina Kanclerza.
Dynastyczne spory w rodzinie cesarskiej otoczonej skłóconymi Fujiwarami doprowadziły do próby rewolty przeciw cesarzowi Go Shirakawie nazwanej Hogen no Run. Wypadki te miały miejsce w lecie 1156 roku pierwszym roku ery Hogen gdy emerytowany cesarz Sutoku podjął próbę odebrania władzy panującemu. Rewolta opierała się głównie na sile podzielonych Fujiwarów wspartych przez klan Minamoto. Zwyciężyła frakcja Go Shirakawy popierana przez klan Taira. Rebelia zakończyła epokę klanu Fujiwara ich miejsce zajęła rodzina Taira która usunęła poprzedników pozostawiając cały mechanizm sterowania administracją cesarskiego dworu i rządów w państwie. Głowa rodu Taira Kiyomori przyćmił poprzedników i zagarnął niemal wszystko, stał się najpotężniejszym człowiekiem w Japonii i stopniowo wyeliminował inne rody z dworu. Wszystkie stanowiska przejęli Heike, najważniejsze objęli synowie i wnukowie Kiyomoriego. Japonia miała 66 prowincji, ponad 30 było rządzonych przez Tairów. Go Shirakawa wyniósł Heike a teraz był przez nich coraz bardziej izolowany.
Równocześnie wspierając się autorytetem cesarskiego dworu Kiyomori umacniał dominację Heike nad rodami arystokracji na prowincjach. Nie mógł jednak kontrolować wszystkich. Nadchodził czas konfrontacji z siłą militarną feudalnych władców wschodnich i północnych prowincji kraju wśród których dominowali Genji. Do pierwszej próby sił doszło w styczniu 1160 roku drugim roku krótkiej ery Heiji, nazwano ją Rebelią Heiji. Walki trwały 3 tygodnie i zakończyły się niemal całkowitą zagładą klanu Minamoto, Taira Kiyomori umocnił władzę i wprowadził rządy terroru.
Przez następne 20 lat Genji odbudowywali swoją pozycję a powszechna nienawiść do Heike rosła. W 1580 roku, czwartym roku ery Jisho, zachłanność Heike przebrała miarę. Genji zbudowali koalicję i uderzyli, wybuchła Wojna Gempei. Epokę Heian i wojnę Gempei zakończyła bitwa morska w zatoce Dannoura w której 25 kwietnia 1185 roku flota Minamoto pokonała flotę Taira. Zdesperowana mamka małego cesarza, jego babka żona Kiyomoriego Taira no Tokiko zwana Lady Nii, rzuciła się z nim w głębiny morza tonąc wraz z sześcioletnim Antoku. Genji przejęli władzę i urządzili wielkie polowanie na potomków Heike, w efekcie ród Taira uległ całkowitej zagładzie.
Wiele konfliktów wewnętrznych wybuchło w historii Japonii ale żaden nie przyniósł tak wielkiej zmiany jak pięcioletnia Wojna Gempei. Przyniosła ona Japonii nową formę rządów. Upadła władza cesarza i arystokracji dworskiej i nastał czas dyktatorów wojskowych szogunów. Pierwszym został Yoritomo głowa zwycięskiego klanu Minamoto. Rolę cesarza zepchnięto do reprezentacyjnej marionetki, stan ten będzie trwał aż do powstania nowoczesnej Japonii w 1868 roku.
Wojna Gempei miała czterech wielkich, tragicznych bohaterów. Byli to stary samuraj Genji 74 letni Minamoto Yorimasa, książę Mochihito drugi syn cesarza Go Shirakawy, Minamoto Yoshinaka znany też jako Kiso no Yoshinaka i jego kuzyn Minamoto Yoshitsune.
Minamoto Yorimasa był jedynym z niewielu Genji którzy pozostali na cesarskim dworze po Rebelii Heiji. Należał do gałęzi Settsu Genji. Służył klasztornemu cesarzowi Tobie i cesarzowej Bifukumonin jako gwardzista strażnik pałacu. Należał do tych Minamoto którzy stanęli po stronie Heike. Po stłumieniu powstania pozostał na dworze. W grudniu 1178 awansował do pozycji Jusanmi Juniora Trzeciej Rangi, najwyższej jaką osiągnął do tego czasu jakikolwiek Genji na cesarskim dworze. Był wybitnym poetą. W 1179 roku przyjął kapłańskie święcenia, ponoć nawet zaprzyjaźnił się z Taira Kiyomorim. Od długiego czasu rosła jego nienawiść do tyrana, nie mógł dłużej biernie przyglądać się hegemonii Heike. Według Heike Monogatari syn Kiyomoriego Munemori publicznie upokorzył najstarszego syna Yorimasy gubernatora Izu Nakatsunę. To miało spowodować, że Minamoto Yorimasa stracił cierpliwość do niesprawiedliwości Heike i zawiązał spisek żeby ich zniszczyć. Wiedział, że powstanie przeciw władzy Kiyomoriego nie ma szans bez poparcia suwerena, postanowił nakłonić księcia Mochihito do zorganizowania powstania. W rezultacie stary samuraj poruszył lawinę która która miała doprowadzić do Wojny Gempei i zmieść dom Heike.
Książę Mochihito był trzecim synem klasztornego cesarza Go-Shirakawy, ale został uznany za drugiego gdy jego starszy brat został mnichem. Słynął z wyjątkowo eleganckiej kaligrafii i błyskotliwego intelektu, mógł zostać księciem koronnym i wstąpić na tron ale z powodu wrogości zmarłej Kenshunmonin musiał żyć w odosobnieniu. Kenshunmonin jako Taira no Shigeko została żoną cesarza Go Shirakawy gdy wstąpił na tron. Potem urodziła cesarza Takakurę i naturalną rzeczą preferowała swojego rodzonego syna. Matką Mochihito była Fujiwara Shigeko więc Kiyomori nie mógł pozwolić żeby został ogłoszony księciem koronnym.
Według Heike Monogatari zajmował się poezją, uświetniał towarzyskie bankiety recytacją swoich wierszy i grą na ulubionym flecie w świetle księżyca. W 1180 roku osiągnął wiek trzydziestu lat. Jak opisuje Heike Monogatari : Pewnej nocy potajemnie pojawił się u niego mnich trzeciego stopnia Minamoto no Yorimasa z przerażającą propozycją : Wasza Wysokość należysz do czterdziestego ósmego pokolenia potomków Wielkiej Bogini Słońca i siedemdziesiątego ósmego pokolenia cesarza Jimmu. Powinieneś zostać podniesiony do rangi spadkobiercy i panować jako cesarz a w swoim trzydziestym roku życia wciąż jesteś tylko księciem. [...] Powinieneś wzbudzić bunt i zniszczyć Heike, uratować Jego Klasztorną Eminencję od smutku związanego z niekończącym się uwięzieniem w rezydencji Toba i sam objąć godność władcy. Okazałbyś w ten sposób wielką synowską miłość. Powinieneś zrobić to Wasza Wysokość ! Obejmij dowództwo a wielu Genji stanie obok ciebie.
Później Yorimasa miał księciu przedstawić listę Genji którzy którzy staną po jego stronie. Początkowo Mochihito był bardzo sceptyczny, ale w końcu zdecydował się działać i napisał odezwę wzywającą Genji w całym kraju do wzniecenia powstania. Spisek wyszedł na jaw, Kiyomori nakazał aresztowanie i zesłanie Mochihito, ale książę uprzedzony o tym zbiegł do klasztoru Miidera. Mnisi Miidery stanęli zbrojnie po jego stronie razem z Yorimasą i jego skromnymi siłami. Kilka tysięcy mnichów z Nara wyruszyło w kierunku Kyoto ze wsparciem. Niestety Yorimasa i Mochihito źle ocenili sytuację, Genji na wschodzie i północy potrzebowali czasu na mobilizację sił, a mnisi z Nara nie zdołali dotrzeć na czas. Armia Heike dopadła buntowników 20 czerwca 1180 roku nad rzeką Uji przy klasztorze Byodoin. Księcia Mochihito zabito, Yorimasa odebrał sobie życie. Na rozkaz Kiyomoriego spalono klasztor Miidera i wymordowano mnichów. Potem spalono klasztory w Nara, tysiące mnichów południowej stolicy podzieliło los ojców Miidery.
Przez dwa następne lata głód wywołany długotrwałą suszą wstrzymywał wojnę. W 1181 roku Taira Kiyomori zapada na ciężką chorobę w rezultacie której umiera. Mówiono się że śmierć tyrana w męczarniach to kara za jego złe czyny. Sukcesję po zmarłym przejął jego syn Munemori.
Minamoto no Yoshinaka, zwany Lordem Kiso no Yoshinaka pierwszy rozpoczął kampanię przeciw Heike. Susza i epidemie łagodniej dotknęły północne i wschodnie prowincje. Yoshinaka spędził ten ten czas przygotowując się do wojny i umacniając swoją pozycję w prowincjach Etchu, Kaga, Rchizen i Hida. Heike uznali że z jego strony zagraża im największe niebezpieczeństwo. Gdy susza stu tysięczna armia Heike ruszyła na północ. W czerwcu rozbił ją na przełęczy Kurikara na granicy prowincji Echu i Kaga. Zwycięstwo było spektakularne pokonał dwukrotnie liczebniejsze siły wroga. Klasztorny cesarz Go Shirakawą oficjalnie wezwał go do wyparcia Heike ze stolicy, trzy tysiące mnichów wojowników z góry Hiei ojecało mu zbrojne wsparcie. 17 sierpnia 50 tys. wojowników Genji weszło do opuszczonej stolicy. Heike nie czekali, trzy dni wcześniej nie chcąc bitwy z przeważającymi siłami wycofali się z okrążanego Kyoto. Go Shirakawa publicznie ogłosił Yoshinakę pogromcą Heike, zbawcą cesarstwa i nadał mu tytuł Asashi Shoguna, Generała Pogromcy Barbarzyńców. Młody 29 letni Genji triumfował, przez chwilę stał się bohaterem i najsilniejszym człowiekiem w cesarstwie. Zgubiła go pycha, zbytnia pewność siebie i zachłanność. Postanowił przejąć władzę w całym kraju.
Ludność stolicy ledwo zdążyła się otrząsnąć po głodzie i zarazie. Teraz spadła na miasto jeszcze gorsza plaga. Nawykli do okrucieństwa wojownicy Yoshinaki opanowali Kyoto, rabunki, gwałty i zabójstwa stały się codziennością. Nikt nie był bezpieczny bez względu na wiek, płeć, pozycję społeczną czy sympatie polityczne. Yoshinaka widział co się dzieje ale nic nie zrobili żeby powstrzymać falę przemocy. Go Shirakawa pojął jak wielki błąd popełnił legitymizując Yoshinakę. Jedyny ratunek widział w Minamoto Yoritomo. Wysłał do Kamakury posłańca z cesarskim edyktem wzywającym Yoritomo do wyzwolenia Kyoto i obalenia władzy kuzyna.
Mały cesarz Antoku był w rękach Heike. Stolica potrzebowała nowego cesarza bowiem tylko cesarz mógł legitymizować nową władzę. Wybór padł na przyrodniego brata Antoku trzyletniego księcia Takahira który przyjmie cesarskie imię Go Toba. Ogłoszenie go nowym cesarzem było połowicznym sukcesem bez regaliów nie mógł zostać namaszczony. Dwie armie Genji ruszyły na zachód odzyskać precjoza. Yoshinaka nie docenił możliwości Heike na własnym terenie, w bitwie morskiej pod Mizushimą u wybrzeża prowincji Bitchu flota Heike zwyciężyła. Druga armia poszła wzdłuż wybrzeża. Pod Muroyamą w Harimie została zaatakowana przez połączone siły Heike i ich sojuszników. Po ciężkich walkach wycofała się pokonana. Pobite armie wróciły do stolicy.
Go Shirakawa udawał sprzymierzeńca i czekał na przybycie oddziałów z Kamakury. Kiedy Yoshinaka dowiedział się o kontaktach klasztornego cesarza z kuzynem rozkazał zaatakować siedzibę Go Shirakawy klasztor Hojuji. Cesarscy samuraje zażarcie bronili się ale ulegli przewadze sił. Gdy podpalono pałac Go Shirakawa uciekł z małym Go Tobą. Było to ostatnie zwycięstwo Yoshinaki. W lutym armia Yoritomo Lorda Kamakury ruszyła do cesarskiego miasta.
Minamoto Yoshitsune i Minamoto Noriyori, bracia Lorda Yoritomo, poprowadzili 60 tys. konnych na Kyoto. Weszli do stolicy od wschodu i południa. Yoshinaka chciał porwać Go Shirakawę i małego Go Tobę i utworzyć własny rząd na północy ale Yoshitsune uprzedził go i zapewnił klasztornemu cesarzowi ochronę. Po otrzymaniu raportu o załamaniu się obrony Yoshinaka opuścił miasto i ruszył na wschód z kilkudziesięcioma ludźmi. Nie zamierzał uciekać chciał zginąć honorową śmiercią. Do ostatecznej potyczki doszło 21 lutego 1184 roku pod miasteczkiem Awazu. Część źródeł mówi że osaczony Yoshinaka popełnił samobójstwo. Według Heike Monogatari zamierzał znaleźć ustronne miejsce dla popełnienia Seppuku ale jego koń utknął w błocie co dało wrogom szansę zbliżenia się i zabicia go.
Yoshitsune był niewątpliwym bohaterem decydującej fazy Wojny Gempei i ojcem zwycięstwa. Przeważył na stronę Genji losy bitwy pod Ichi no Tani w marcu 1884 zmuszając Heike do wycofania się na Shikoku. Rok później przeprawił się w czasie sztormu na Shikoku gdzie z niespełna setką ludzi zaatakował i popalił twierdzę Yashima zmuszając Heike do ucieczki na morze. Później wyparł ich całkowicie z wyspy. 25 kwietnia 1185 roku stoczył w cieśninie Dannoura decydującą bitwę morską rozbijając flotę Heike czym zakończył Wojnę Gempei. W bitwie zginęła niemal cała arystokracja domu Taira, stracił życie cesarz Antoku.
W oczach ludzi wygrał wojnę dla Yoritomo, stał się bohaterem i największym wojownikiem Japonii. Jak napisano w Heike Monogatari łuk i strzały były jego profesją, przez lata spał w dziczy, hełm i zbroja były jego poduszkami. Niestety wielki wojownik nie umiał się znaleźć wśród intryg polityki i zazdrosnych oszczerców, w tym obszarze był całkowicie bezbronny. Pomówienia antagonistów spowodowały że Yoritomo uznał go za zdrajcę który chce przejąć władzę w rodzinie i wydał na brata wyrok śmierci.