Japonia samurajów, katana, Tachi, miecz. Samurai sword, Nihonto

Oda Nobunaga

Urodził się 23 czerwca 1534 roku na zamku Nagoya w prowincji Owari. Był drugim synem Nobuhide, głowy gałęzi klanu Oda z zamku Kiyosu kontrolującej południe Owari. Dorastał w atmosferze wojny. Ojciec stale walczył z wrogami. Lokalnym była gałąź rodziny Oda z zamku Iwakura, kierowana przez stryja Nobunagi, który chciał narzucić władzę całemu klanowi. Agresywni sąsiedzi atakowali z północy i od wschodu. Rodzina była podzielona na zwalczające się frakcje. Głową rodu został w 1551 roku w wieku 16 lat. Potrzebował dekady, aby zakończyć wewnętrzne konflikty i zjednoczyć klan. Przez cały ten czas prowadził wojnę z trzema sąsiadami.

Nobunaga miał sztab doświadczonych generałów z którymi konsultował swoje decyzje, współpracowali na zasadach wzajemnego szacunku i pełnej lojalności. Wykazywał wyjątkowe zdolności przywódcze. Początkowo, podobnie jak Katsuyori, był gwałtownym i aroganckim młodzieńcem, ignorował starych doradców. W 1553 roku doprowadził do samobójstwa wieloletniego wasala i seniora doradców klanu, samuraja Hirate Kiyohide. Przed śmiercią stary samuraj napisał krytyczny list wzywający Nobunagę do zmiany drogi. Śmierć Kiyohide wywarła na niego ogromny wpływ, zmienił swoje postępowanie i stosunek do ludzi. W bitwa pod Okehazamą pokazał swój wojskowy geniusz. Odniósł miażdżące zwycięstwo nad 10 razy większymi siłami największego wroga Imagawy Yoshimoto. Sukces zawdzięczał trafnej ocenie sytuacji wojskowej i natychmiastowemu działaniu. Według Informacji zwiadowców armia Imagawy odpoczywała po zdobyciu jednego z zamków Ody. Obozowisko rozlokowano w wąskim wąwozie, świętowano kolejne zwycięstwo. Wąwóz miał zapewnić bezpieczeństwo przed niespodziewanym atakiem, a stał się śmiertelną pułapką. Nobunaga przewidział, że przeciwnika ogarnie rozprężenie i straci czujność. Wykorzystał popołudniową burzę z rzęsistą ulewą i zaatakował. Zaskoczenie było kompletne, upał i duchota spowodowały, że większość świętujących zdjęła zbroje i odłożyła broń. Po zwycięstwie przejął wasali Imagawów stając się największą siłą w Japonii.

Kolejnymi zwycięstwami pokazał to samo połączenie starannego planowania i szybkiej realizacji. Sukcesy nie wbiły go w nadmierną pewność siebie. Był na tyle mądry by wiedzieć, że nie jest w stanie pokonać największych wrogów działając w pojedynkę. Dzięki wsparciu armii Tokugawy odniósł zwycięstwo w bitwie nad Anegawą w 1570 roku, pokonując połączone siły klanów Asai i Asakura. Potrafił być bezwzględny i okrutny. Do frustracji doprowadzał go brak sukcesów w walce z armiami mnichów i chłopów ligi Ikko Ikki popieranymi przez mnichów z Enryakuji na górze Hiei. Rozdrażniony niepowodzeniami zademonstrował swoją siłę, kazał zniszczyć starożytny kompleks klasztorny Enryakuji niedaleko Kyoto. Wymordowano dziesiątki tysięcy ludzi, do fundamentów spalono cały klasztor. Wielką siłą Nobunagi było docenienie nowej broni palnej, arkebuzów Teppo. Lekcję o ich skuteczności i taktyce wykorzystania otrzymał od mnichów Ikko Ikki, którzy jako pierwsi zastosowali broń palną na większą skalę. Według Stephena Turnbulla dominującą pozycję na polu walki zdobył dzięki przenikliwości, która nakazała mu nawiązać kontakty z portugalskimi kupcami i przyjąć tolerancyjną postawę wobec chrześcijańskich misjonarzy. Dzięki temu uzyskał dostęp do europejskiego sprzętu wojskowego.

Tokugawa Ieyasu

Urodził się w 1542 roku, był synem daimyo prowincji Mikawa Matsudairy Hirotady, potomka rodu Minamoto. Konflikt z rodziną Imagawa sprawił, że wychował się wśród Imagawów jako zakładnik, gwarantujący dotrzymanie sojuszu zawartego przez ojca. Po osiągnięciu pełnoletności, w 1556 roku, nadano mu imię Motoyasu. Ceremonii genpuku przewodniczył Imagawa Yoshimoto, któremu złożył przysięgę wierności. Potem wrócił do Mikawy objąć sukcesję po zmarłym siedem lat wcześniej ojcu. Związany układem brał udział w potyczkach Imagawów z wojskami Ody. Młode lata spędzone wśród wrogo nastawionych ludzi nauczyły go cierpliwości i lojalności. Śmierć Imagawy Yoshimoto uwolniła go od zobowiązań, zawarł sojusz z Odą Nobunagą. Jego pierwszym celem była konsolidacja i umocnienie rodziny, wygaszenie gnębiących ją od lat waśni. Nagrodził i wzmocnił wasali. Najbardziej zasłużonych obdarował zamkami w Mikawie. Potem zajął się zaprowadzeniem spokoju w rodzinnej prowincji. Dużą siłą która występowała zbrojnie przeciw jego administracji była liga Ikko Ikki, odłam nazwany Mikawa Monto. 15 stycznia 1564 roku doszło do wielkiej bitwy pod Azukizaka w której pokonał i ostatecznie zniszczył Monto. Walczył w pierwszej linii i omal nie zginął. Otrzymał dwa postrzały z arkebuza Teppo, zbroja zatrzymała kule.

W 1566 roku, za zgodą cesarskiego dworu, przyjął imię Tokugawa Ieyasu. Szybko stał się głównym sojusznikiem Ody. Z młodego, porywczego, często lekkomyślnego samuraja przerodził się w przenikliwego, ostrożnego, dalekowzrocznego wodza. W 1568 roku Nobunaga przejął kontrolę nad Kyoto i stał się faktycznym władcą Japonii, oddziały Tokugawy stanowiły wówczas znaczną część jego wojsk. Nadal umacniał pozycję swojego klanu. Zawarł porozumienie z Takedą Shingenem, głową klanu Takeda. Równocześnie prowadził wojnę z osłabionym klanem Imagawa. W 1570 roku ostatecznie zajął Totomi, Imagawa stali się jego wasalem. Wynegocjował sojusz z Kenshinem, głową klanu Uesugi, wrogiem klanu Takeda. Mając poparcie Uesugi, przeniósł siedzibę z Okazaki w Mikawie do zamku Hammamatsu w Totomi. Koalicja z Uesugi sprawiła, że stanął na krawędzi wojny z Takedą. Wspierał Nobunagę w pokonaniu klanów Asai i Asakura, przeciwników z prowincji Omi i Echizen

W grudniu 1572 (styczeń 1573 wg naszego kalendarza) Shingen Takeda zaatakował Totomi, Tokugawa cudem uniknął miażdżącej porażki w bitwie pod Mikatagaharą. Zima uniemożliwiła dalsze działania, Shingen wrócił do Kai. Wiosną następnego roku znów wkroczył do Mikawy. Kampanię zakończyła jego niespodziewana śmierć. Shingena zastąpił jego syn Katsuyori. W 1575 roku najechał Mikawę. Po serii nieudanych ataków na zamki Tokugawy postanowił zdobyć Nagashino, małą fortecę położoną na wysokim klifie nad rzeką Toyo, strategiczny punkt kontrolujący szlak wiodący z ziem Takedów wgłąb Mikawy.

Okudaira Sadamasa ( Nobumasa )

Garnizonem zamku Nagashino dowodził bardzo zdolny samuraj Okudaira Sadamasa (1555-1615). Nominacja na to stanowisko była policzkiem i wyzwaniem dla Takedy Katsuyoriego. Rodzina Okudaira pierwotnie była wasalem klanu Matsudaira, ich domeną był obszar Tsukude w centralnej części Mikawy. W czasie swojej ekspansji Takeda Shingen zajął Tsukude i zmusił Sadamasę do złożenia wasalnego hołdu. Żeby umocnić swoją pozycję w Mikawie Shingen kazał tam wybudować zamek nazwany Tsukude i oddał go Okudairze razem z domeną Tsukude. Forteca kontrolowała szlak komunikacji z Shinano do Okazaki i na południe ku wybrzeżu. Gwarancją sojuszu mieli być żona i młodszy brat Sadamasy, których przekazał Takedzie jako zakładników. Po śmierci Shingena Sadamasa wyprowadził swoich ludzi z Tsukude i wrócił do Tokugawy. W odwecie Takeda Katsuyori kazał ukrzyżować zakładników, w rezultacie Okudaira stał się jego zaciekłym wrogiem. Właśnie dlatego Tokugawa powierzył Sadamasie dowództwo garnizonu Nagashino. Zyskiwał gwarancję, że forteca stawi zdecydowany opór ewentualnemu atakowi Katsuyoriego i nie podda się. Podobno obiecał mu oddać za żonę swoją najstarszą córkę Kamehime, jeśli Sadamasa zdoła zatrzymać armię Takedy.