Ikubi Kissaki

W późnym Kamakura tworzył swoje miecze Masamune, najsłynniejszy kowal w historii Japoni. Pracował w prowincji Sagami (Soshu). Legenda głosi, że jego uczeń Muramasa, co nie jest możliwe ponieważ Muromasa żył 200 lat później, uważał, że stworzył lepszy miecz od mistrza i zmusił go do dokonania próby. Najpierw włożono do strumienia miecz młodego płatnerza. Woda niosła różne przedmioty, a ostrze przecinało wszystko gałązki, liście, ryby, papier i bańki powietrza. Wszystko mu się poddawało. Potem włożono miecz mistrza. Ostrze nic nie przecięło, wszystko co na nie natrafiało zmieniało kierunek i płynęło dalej. Młodzieniec uradowany skakał z radości.

Przyznaj mistrzu, wygrałem, moje ostrze jest lepsze. Tnie wszystko, a twoje nic. Mój miecz jest lepszy!

Stary Masamune wyjął swój miecz z wody, uśmiechnął się i odszedł dziwnie zadowolony. Wszystkiemu przyglądał się kapłan.

Kapłanie, wytłumacz mu, że moje ostrze jest lepsze, musi to zrozumieć.

Nie – odparł kapłan. – Jego ostrze wiedziało co robi. Nie widziało niczego co należałoby przeciąć. Nie zrobiło światu żadnej krzywdy. Pomogło mu. To ostrze sprawiedliwości. Twoje ostrze cięło wszystko. To złe ostrze. Niemoralne. Należy je zniszczyć.

Jest to jedna z wielu legend, nie moglisię spotkać, Muramasa urodził się około roku 1500, a Masamune około 1260 roku. Ostrza Muramasy stały się sławne z tego, że było w nich coś niedobrego, pragnęły krwi. Każdy kto trzymał taki miecz w dłoni stawał się zabójcą, ale w końcu sam ginął od tego miecza. W ciągu kilkudziesięciu lat ostrza Muramasy zabiły kilku członków rodziny Tokugawa. Szogun nakazał wszystkie zniszczyć.

  Ikubi-Kissaki              Chu-Kissaki

Hamon Kataochi - Gunome

Obserwując to Japończycy wprowadzili lżejsze i cieńsze zbroje. Głownie poprzedniego okresu były grube, a krawędź ostrza Yakiba była ścięta pod kątem, Hamaguri-ba, co miało ułatwić przecięcie grubej zbroi. Teraz zmieniono kształt miecza na lżejszy, ostrze stało się cieńsze, szerokość w Machi i Kissaki zmniejszyły się. Centrum Sori przesunęło się w kierunku środka Nagasa, Torizori. Nowy miecz skutecznie przebijał lżejszą  zbroję przeciwnika,  nie kleszczył się w niej i nie pękał.

Krótkie Ikubi Kissaki wydłużono w średnie Chu Kissaki, co miało ułatwić przebicie przeciwnika. Pozwalało to też w razie pęknięcia dłuższego Kissaki naprawić miecz, co w przypadku Ikubi Kissaki było zazwyczaj niemożliwe. Miecz w nowym kształcie był bardziej wyrafinowany i zgrabniejszy od mieczy poprzednich okresów, ale jego wytrzymałość zmniejszyła się.

Mongolskie Inwazje miały też wpływ na Hamon. Zbrojmistrze zdali sobie sprawę, że szerokie Ha usztywnia całą głownię zmniejszając możliwość pochłaniania i wytłumiania wstrząsów przy uderzeniu mieczy o siebie, co sprzyjało pękaniu. Dlatego zaczęto zmniejszać szerokość Ha i prostować Hamon. ObusaChoji i Juka Choji zostały zastąpione przez spłaszczone Choji-ha na bazie Suguha oraz Kataochi Gunome.

Późne Kamakura (1288 -1333)

Najazdy mongolskie znacząco wpłynęły na kształt japońskiego miecza i pancerza, spowodowały wprowadzenie taktyki na pole bitwy. Do tego okresu metoda walki oparta była na pojedynkach pomiędzy grupami wrogich samurajów. Nie było zorganizowanych formacji i taktyki. Mongołowie zaatakowali natomiast oddziałami współpracującymi ze sobą w wyćwiczony sposób. Co więcej, mieli twarde i lekkie pancerze umożliwiające szybkie poruszanie się, a także zastosowali nieznany w Japonii proch, granaty i rakiety.

Drugi najazd mongolski miał dużo większa skalę. Celem inwazji było podbicie i zasiedlenie Japonii. Flota liczyła około 4000 okrętów na których znajdowało się 200 tys. wojowników. Inwazja ta, do czasów lądowania aliantów w Normandii w 1944 roku, była największym desantem morskim w dziejach świata. Zacięte walki trwały 54 dni. Japoński Cesarz widząc możliwość klęski odbył pielgrzymkę do świątyni w Ise, aby  błagać bogów o pomoc. I taką otrzymał. Potężny tajfun, który nazwano później Kamikaze, boski wiatr, dużo silniejszy od poprzedniego, zniszczył niespodziewanie mongolską flotę. Na dno poszło wiele okrętów, a około 75% sił inwazyjnych zostało zmuszonych do wycofania się. Większość z tych statków nie dopłynęła do koreańskich portów, zatonęły na pełnym morzu. Tysiące żołnierzy, którzy nie zdołali się ewakuować pozostało w Japonii. Zostali w najbliższych dniach wybici.

Najazdy mongolskie były pierwszym zetknięciem się Japończyków z obcą inwazją zbrojną. Do tej pory prowadzenie wojen domowych zawsze dawało zysk jednej ze stron. Teraz wszyscy ponieśli ogromne straty. Wywiązała się anarchia. Grasowały zbrojne bandy, nasiliły się konflikty między wielkimi rodami owocując lokalnymi wojnami.

Zagrożenie Mongolskie odeszło w zapomnienie, a samuraje powrócili do swojej tradycyjnej wojny domowej.

W styczniu 1274 roku Kubilaj Chan zlecił w Korei budowę floty inwazyjnej. Trzydzieści pięć tysięcy cieśli zbudowało 900 statków. Armię inwazyjną stanowiło piętnaście tysięcy Mongołów i Chińczyków oraz niemal drugie tyle Koreańczyków.  W październiku najeźdźcy po dwóch tygodniach żeglugi wylądowali w zatoce Hakata na Kyushu. Samurajowie oczekiwali najeźdźców. Byli przyzwyczajeni do walki wedle ich tradycji i rytuału.

Zanim samurajskie armie ruszyły do boju kilku wojowników decydowało się na pojedynki. Przed walką samuraj wyjeżdżał przed armię, wypowiadał głośno swoje imię, opowiadał o bojowych dokonaniach, oraz przedstawiał zasługi  przodków. Jego przeciwnik powtarzał rytuał. Po tym następował pojedynek łuczniczy, obaj próbowali zestrzelić przeciwnika z konia. Po serii takich pojedynków następowała właściwa bitwa. Ówczesny Samuraj za godnego siebie przeciwnika uważał tylko takiego, który też walczył konno.

Samuraje, którzy podjechali do lądujących mongołów stoczyć honorowe pojedynki, zostali ostrzelani gradem strzał i zabici.

Mongołowie byli trudnym przeciwnikiem. Bitwę rozpoczynali  łucznicy zmasowanym ostrzałem. Po takim przygotowaniu dużymi formacjami nacierała piechota. Mongolski wojownik był bardzo dobrze wyekwipowany. Do walki używał krótkiego miecza lub długiego, zakrzywionego Scimitara. Miał okrągłą tarczę, włócznię – często dwie lub trzy, przy lewym ramieniu nosił sztylet. Czasem dodatkowo przy pasie miał zatknięty topór lub buzdygan. Jednak jego najważniejszą bronią był łuk, często miał dwa, jeden do strzelania na krótkie odległości i jeden na długie z zasięgiem do 300 metrów. Mongołowie posiadali znakomitą  konnicę, szybką i zwrotną. Podczas inwazji nie mieli jednak koni, miały być przysłane z następnym rzutem zaopatrzenia. Łucznicy chana często używali zatrutych strzał. Wielkie spustoszenie wśród japońskich wojowników szerzyły miotacze kamieni oraz trebusze wystrzeliwujące bomby, które poza zabójczą siłą eksplozji ogłuszały japońskie szeregi. Niebezpieczne okazały się wielkie bębny, ich huk przerażał nieprzyzwyczajone do hałasu konie samurajów.

Samuraj był gorzej uzbrojony od przeciwnika. Konny łucznik był wyposażony w łuk o zasięgu około 150 metrów, długi miecz Tachi znacznie lepszy od mongolskiego, oraz krótszy miecz pomocniczy i sztylet później nazwane Wakizashi i Tanto. Przewagą samuraja była znakomita umiejętność szermierki. Oddziały pieszych wojowników pierwszej linii posługiwały się bronią drzewcową Nagamaki, Naginata lub Yari. Pieszy samuraj używający takiej broni nie nosił krępującego ruchy Tachi,  ale krótsze Wakizashi i Tanto.

Nad zatoką Hakata doszło do zaciętej bitwy, w której wojska japońskie poniosły wielkie straty. Wieczorem zmęczona armia Chana wróciła na statki. Był to fatalny błąd, bowiem w nocy uderzył potężny tajfun. Mongołowie bojąc się o statki wypłynęli w morze. Manewr ten zgubił ich. Kilkaset okrętów rozbiło się na skałach, zginęło 13 tys. ludzi. Resztki wojsk inwazyjnych wycofały się do Korei. Pierwsza inwazja trwała praktycznie tylko jeden dzień.

Kubilaj postanowił ponownie zmusić Japończyków do uległości i w 1275 roku wysłał kolejne 5-cio osobowe poselstwo, które przedstawiło butne żądanie, aby cesarz stawił się u Chana w Chinach. Posłowie zostali publicznie ścięci w Kamakurze. Podobnie Japończycy postąpili z następnymi przedstawicielami chana w 1279 roku.  Zabito ich w Hakata.

Rok 1274   pierwszy najazd mongolski.

Władcą imperium mongolskiego w czasie najazdów na Japonię był Kubilaj Chan, wnuk Czyngis Chana. W 1260 roku, po śmierci jego brata, został nowym Chanem imperium. Rozciągało się one od Oceanu Spokojnego do Morza Czarnego, obejmowało północne Chiny. W 1271 roku Kubilaj ogłosił się cesarzem Chin i zapoczątkował dynastię Yuan ( 1271-1368 ). W 1279 roku ostatecznie podbił i zjednoczył całe Chiny. Zwasalizował też ważny strategicznie dla bezpieczeństwa Japonii Półwysep Koreański. Następnym krokiem miało być podbicie Japonii.

Oprócz imperialnej polityki był jeszcze jeden powód decyzji Chana, wielu panów feudalnych z Kyushu od lat zajmowało się piractwem morskim. Ich łupem padały chińskie i koreańskie statki handlowe z bogatymi ładunkami. Władze szogunatu wiedziały o tym procederze, ale nie reagowały.

Tanto Uchi-Zori XIV wiek

Wczesne Kamakura 1184-1231 i środkowe Kamakura 1232-1287

Panował system feudalny. Samurajowie, w zamian za dobrą służbę, byli nagradzani ziemią. Administrowali wsiami czerpiąc dochody z upraw i rzemiosła, z czasem tworząc silne rody.  Hierarchia była oparta na ścisłych związkach pomiędzy samurajami a ich poddanymi. Taki system władzy będzie trwał w Japonii prawie 700 lat, aż do 1868 roku.

Był to jednocześnie początek rządów klasy wielkich rodów. Władza rezydującego w Kyoto cesarza Gotoba stała się już tylko formalna, z czym on i jego stronnicy nie chcieli się pogodzić.

Po śmierci Minamoto Yoritomo, w 1199 roku, rozpoczęła się walka o władzę w Szogunacie. Jej ofiarami stali się  pełnoletni potomkowie Yoritomo. W 1203 roku jego 11-sto letni syn Sanetomo został szogunem. Dziadek Tokimasa Hojo objął urząd regenta. Od tego czasu, aż do 1333 r. kolejni przedstawiciele rodu Hojo będą sprawowali urząd szoguna i rzeczywiste rządy w Japonii. 

Między szogunatem Kamakura i dworem cesarza w Kyoto trwała wojna o władzę. W 1221 roku doszło do rebelii nazwanej Wojna Jokyu zakończonej bitwą nad rzeką Uji, w miejscu gdzie rozpoczęła się Wojna Gempei. Szogunat pokonał wojska cesarskie. Umiejętnie rozdzielając zdobyte podczas rebelii ziemie stronników cesarza kupił lojalność najbardziej wpływowych ludzi w całym kraju.

Kolejni szoguni trzymali w ryzach ambicje wielkich rodów zapewniając krajowi okres względnego spokoju aż do czasu mongolskich inwazji. Cesarz i jego rząd w Kyoto stali się marionetkami.

W 1232 roku Hojo ogłosił kodeks prawny Joei Shikimoku, od nazwy ery Joei, pierwszą kodyfikację zwyczajowego prawa feudalnego w Japonii. Wprowadzał on zasady konieczności ochrony interesów instytucji religijnych i posiadaczy dworskich, lojalności wobec mistrza, posłuszeństwa wobec wyższej władzy i religii. Miało to powstrzymać upadek moralności i dyscypliny. Ściśle kontrolowano stosowanie zasad kodeksu, wszelkie oznaki rebelii były natychmiast likwidowane. W ten sposób Hojo umacniali realną władzę i autorytet szogunatu Kamakura.

Zaczęto produkować dużą ilość Tanto głównie z Sugata  w formie Hira Zukuri. Na rysunku głownia Hira Zukuri z  krawędzią ostrza Yakiba ściętą w Hamaguri-ba.

Charakterystyczne dla Tanto tego okresu było odwrotne zakrzywienie Sori zwane  Uchizori, Yoroidoshi – przebijacz zbroi. Pozwalało to łatwiej przebić zbroję, czubek nie ślizgał się po jej elementach. Nagasa miało zazwyczaj długość około 25cm.

Tak powstał typowy kształt  Tachi  XIII wieku. Ponieważ grubość głowni wzrosła, ścięto pod kątem krawędź ostrza Yakiba, taką formę nazwano Hamaguri-ba. Hamaguri oznacza małże, przekrój ostrza wyglądał jak krawędź muszli. Sori nadal ma formę Koshizori, ale Nakago wydłużyło się. Hamon zaczął przybierać bardziej wyszukane formy, pojawił się wzór Choi, goździk, w którym wyspecjalizowała się Szkoła Fukuoka w Bizen. Poniżej przykłady wariacji Choi.

KAMAKURA 1184-1333

Szogunat Kamakura,  epoka Tachi trwa,  najazdy mongolskie, Masamune i Muromasa - Legenda o dwóch kowalach

Po wygraniu wojny Gempei Yoritomo Minamoto  przejął kontrolę nad Japonią. W 1192 roku mianował się Szogunem i stworzył nowy system rządzenia nazwany Bakufu (rządy z namiotu), co miało podkreślić, że oparciem rządu jest wojsko.

Siedzibę szogunatu osadzono w mieście Kamakura które stało się stolicą kultury i głównym ośrodkiem produkcji mieczy, zbrojmistrze przybywali tam z całego kraju. Były to czasy kowala Masamune i jego Jittetsu, dziesięciu uczniów. Uważa się, że najlepsze ostrza zostały wykonane właśnie w  tym okresie.

Popyt na miecze rósł. Okres ten to przejście od wyrafinowanego kształtu głowni ostatniej fazy epoki Heian do potężnego kształtu w środkowym Kamakura. Wzrosła szerokość głowni, nadal nie było istotnej różnicy pomiędzy szerokością przy Nakago i Kissaki. Zwiększyła się grubość Mune. Kissaki skróciło się w Ikubi – Kissaki, bycza szyja, jego szerokość i długość były prawie takie same, lub długość mniejsza od szerokości przez co ostrze stało się mocniejsze i skuteczniejsze. Miało to zwiększyć zdolność przebicia grubej zbroi. Krzywizna nadal jest  Koshizori ale jej centrum przesunęło się bardziej w kierunku środka Nagasa w porównaniu z poprzednim okresem Heian.  Standardowa długość Nagasa wynosiła około 79cm. Hamon był przeważnie oparty na prostym Suguha Nie Deki, jego strukturę cechowały małe kryształy Nie, nazwane Ko Nie. Hamon Nioi Deki oparty na najmniejszych kryształach Nioi jeszcze nie pojawił się na mieczu.