Japonia samurajów, katana, Tachi, miecz. Samurai sword, Nihonto

Każda bitwa epoki Sengoku Jidai toczyła się według ustalonego schematu. Siły obu stron konfliktu składały się z małych armii sojuszniczych klanów. Ustalony plan bitwy określał ustawienie i zadania oddziałów poszczególnych klanów. Ich ruchy koordynowali łącznicy Tsukai-ban wysyłani przez głównodowodzącego. Armie klanów były podzielone na jednolicie uzbrojone formacje, których działania były koordynowane przez własny zespół łączników przekazujący rozkazy dowodzącego siłami danego klanu.

W armiach poszczególnych klanów walczyli wysocy rangą konni samurajowie uzbrojeni w piki yari. Każdy miał grupę przybocznych konnych oraz pieszych samurajów, którzy byli jego osobistą gwardią i jednocześnie główną jednostką dowodzenia walczącą u boku swojego pana. Ich działania wspierały formacje ashigaru Yumi gumi, Yari gumi i Teppo gumi. Były one dowodzone przez własnych kapitanów Teppo gumi Gashira, Yari gumi Gashira i Yumi gumi Gashira, zwykle samurajów. Każda armia miała silną jednostkę wsparcia. Chorążowie noszący flagi klanów byli najważniejszym elementem swoich armii i mieli własną straż. Podstawą sukcesu było staranne planowanie strategiczne, oraz ścisła współpraca między armiami poszczególnych klanów. Efektywne współdziałanie na polu walki miał zapewnić system łączności z głównodowodzącym za pośrednictwem dobrze wyszkolonych łączników. Każdy człowiek, na każdym szczeblu, znał swoje miejsce i rolę w przedsięwzięciu. Podstawą sprawnej współpracy była lojalność i bezwzględne wykonywanie rozkazów dowódców na każdym szczeblu.

Oda Nobunaga był wówczas najsilniejszym daimyo w Japonii. W 1575 roku mobilizował pod bronią armię 100 tys ludzi. Na wsparcie Tokugawy pod Nagashino przeznaczył korpus 30 tys wojowników. Reszta była zaangażowana w nie kończącą się wojnę z ligą Ikko-Ikki. Tokugawa Ieyasu dysponował armią 12,5 tys wojowników, pod Nagashino poprowadził 8 tys. Resztę zostawił dla obrony swoich ziem zagrożonych atakami wasali Takedy.

Nagashino broniło 500 ludzi, dowodził nimi Okudaira Sadamasa. Armia Takedy Katsuyoriego liczyła 15 tys ludzi.

ARMIA ODY NOBUNAGI

Siły Ody były podzielone na korpusy :

ICHIZOKU-SHU Korpus rodzinny klanu Oda złożony z dwóch armii :

1. Ody Nobutady, najstarszego syna Nobunagi

2. Nobunagi Nobuo, drugiego syna.

GO-UMAMAWARI-SHU Korpus gwardii osobistej ochrony, elity armii Nobunagi składający się z trzech oddzielnych jednostek :

1. Hashiby Hideyoshiego (później przyjął imię Toyotomi Hideyoshi) najzdolniejszy generała Nobunagi.

2. Kuro Horo-shu Jednostka czarnego płaszcza Horo. Horo zastępował klasyczną flagę sashimono, był noszony przez konnego samuraja na umieszczonej na plecach lekkiej bambusowej ramie, która nadawała mu zaokrąglony kształt. Oddziałami Kuro Horo-shu dowodzili pod Nagashino Kawajiri Hidetaka, Sasa Narimasa i Nogamura Sanjuro.

3. Aka Horo-shu Jednostka czerwonego płaszcza Horo. Oddziałami ubranymi w czerwone płaszcze Horo dowodzili pod Nagashino Maeda Toshiie, Mori Kawachi-no-kami, Kanamori Nagachika, Fukutomi Hirazaemon i Harada Naomasa.

Konni samuraje obu Horo-shu nie mieli pod Nagashino wsparcia piechoty, ponieważ elitarni ashigaru osobistej gwardii Ody otrzymali inne zadanie, mieli stanowić trzon korpusu strzelców Teppo-gumi, który zatrzyma szarżę ciężkiej kawalerii klanu Takeda.

FUDAI-SHU Armie dziedzinych wasali Nobunagi które wystawili :

1. Niwa Nagahide

2. Sakuma Nobumori

3. Shibata Katsuie

TOZAMA-SHU Armie zewnętrznych sprzymierzonych klanów dowodzone przez:

1. Takigawę Kazumasu

2. Nagaokę Fujitakę

3. Akechiego Mitsuhide

4. Ando Noritoshiego

5. Mori Yoshinariego

Oda Nobunaga miał arsenał 3500 arkebuzów Teppo, wszystkie przewieziono pod Nagashino. Pięciuset strzelców wzięło udział w nocnym ataku na Tobigasuyamę, trzy tysiące miało się 3000 do zmierz się z kawalerią Takeda.

ARMIA TOKUGAWY

Struktura armii Tokugawy przypominała strukturę Ody. Krewni i wasale tworzyli dwa korpusy zorganizowane według lokalizacji ich domen. Trzeci korpus stanowiły oddziały kwatery głównej dowodzenia.

KORPUS ZACHODNIEJ MIKAWY pod dowództwem Ishikawy Kazumasy skupiał siły :

1. Matsudairy Kiyomune

2. Matsudairy Nobukazu

3. Matsudaira Tadatsugu

4. Naito Ienagi

5. Hiraiwy Chikayoshiego

KORPUS WSCHODNIEJ MIKAWY którym dowodził Sakai Tadatsugu tworzyły siły :

1. Matsudairy Tadamasy

2. Matsudairy Ietady

3. Hondy Hirotaki

4. Nishikyo Iekazu

5. Okudairy Tadayoshiego

6. Suganuma Sadamitsu

KORPUS HATAMOTO, wojska kwatery dowodzenia :

1. Honda Tadakatsu

2. Sakakibara Yasumasa

3. Okubo Tadayo

4. Torii Mototada

ARMIA TAKEDY

Wielka kronika klanu Takeda zawiera szczegółowy opis organizacji armii Takedy Shingena. Obok nazwiska każdego z zapisanych wasali oznaczono liczbę konnych jakich miał wystawić do dyspozycji swojego daimyo w razie mobilizacji. Wynikało to z dochodu w koku ryżu jaki powinno dawać jego lenno. Według Stephena Turnbulla można przyjąć z dużą pewnością, że śmierć Shingena nic nie zmieniła, Katsuyori przejął siły klanu wraz z całą sukcesją po ojcu. Dokładne zapisy nazwisk dowódców samurajów obecnych pod Nagashino pozwalają określić skład sił Takedy Katsuyoriego. Jego armia była podobnie zorganizowana jak armie Ody i Tokugawy. Składała się ogólnie z trzech części:

JIKISHINDAN – Krewni i najbliżsi wasale Katsuyoriego.

SAKIKATA-SHU – Sojusznicy, daimyo którzy stali się wasalami klanu Takeda w wyniku podbojów obcych prowincji i udowodnili swoją lojalność dobrą służbą.

KUNI-SHU – Korpus mobilizowany poborem z wiosek wszystkich kontrolowanych przez klan Takeda prowincji, nie było go pod Nagashino.

JIKISHINDAN składał się z czterech korpusów :

1. Goshinrui-shu, krewni : Anayama Nobukimi, Ichijo Nobutatsu, Takeda Nobukado, Takeda Nobumitsu, Takeda Nobutoyo, Takeda Nobutomo, Takeda Nobuzane, Takeda Katsuyori (jego osobista gwardia), Mochizuki Nobumasa.

Goshinrui-shu wystawili łącznie 1055 konnych, w tym było 200 samurajów gwardii Katsuyoriego. Każdy z jeźdźców nosił nad ramionami baner sashimono z monem klanu Takeda, lordowie dowódcy którzy wystawiali konnych mieli własne, osobiste insygnia.

2. Go fudai karo-shu, dziedziczni wasale seniorzy, najbliżsi doradcy głowy klanu Takeda :

Atobe Katsusuke, Amari Nobuyasu, Oyamada Masayuki, Oyamada Nobushige, Kosaka Masazumi, Tsuchiya Masatsugu, Naitô Masatoyo, Hara Masatane, Baba Nobuharu, Masakage Yamagata.

Go fudai karo-shu wystawili łącznie 1580 konnych. Jeźdźcy walczyli pod sztandarami swoich lordów dowódców, a nie pod monem klanu Takeda.

3. Ashigaru-gashira, kapitanowie, dowódcy oddziałów ashigaru :

Obata Matagorô, Obata Nobuhide, Saigusa Moritomo, Saigusa Ujimitsu, Shimosone Masamoto, Tada Jiro`emon, Nagasaka Juzaemon, Yokota Yasukage.

Ashigaru-gashira wystawiali łącznie 138 konnych i 360 ashigaru.

4. Hatamoto-shoyakunin, osobista gwardia głowy klanu Takeda.

Takeda Shingen miał osobistą świtę blisko 900 ashigaru, którzy tworzyli jego osobistą gwardię ochrony, oraz grupę elitarnych konnych samurajów. Prawdopodobnie tyle samo liczyła gwardia Katsuyoriego.

SAKIKATA-SHU – sprawdzeni sojusznicy z podbitych prowincji :

Prowincja SHINANO

Sanada Nobutsuna, Sanada Masateru, Imogawa Ennosuke, Tokita Tosho, Matsuoka Ukyô, Muroga Nobutoshi. Sakikata-Shu z Shinano wystawiali łącznie 450 konnych.

Zachód Prowincji KOZUKA

Obata Nobusada, Annaka Kageshige, Wada Narimori. Sakikata-Shu z zachodu prowincji Kozuka wystawiali łącznie blisko 700 konnych.

Prowincja SURUGA

Asahina Nobuoki i Okabe Mastsuna, Okabe Unsei i 9 innych, których nazwisk nie zapisano. Sakikata-Shu z prowincji Suruga wystawiali łącznie blisko blisko 220 konnych.

Prowincje TOTOMI i MIKAWA

Suganuma Sadanao wystawiał 30 konnych.

Według Wielkiej Kroniki Klanu Takeda Katsuyori mógł w owym czasie zmobilizować armię liczącą niemal 34 tys ludzi. Stephen Turnbull podaje, że pod Nagashino wystawił ponad 4250 konnych i blisko 11,5 tys ashigaru, razem ponad 15,7 tys ludzi. Reszta pozostała na wschodzie kontynując kampanię przeciw klanowi Uesugi.

Według Turnbulla w atakach na pozycje 3 tys strzelców Nobunagi wzięło udział nieco ponad 4 tys konnych, reszta wspierała oblegających garnizon Okudairy Sadamasy.