Kyogoku
Tachibana
Tsukushi
Mori
13 października oddziały Mori Motoyasu, Tachibany Muneshige i Tsukushi Hirokado zajęły pozycje wokół zewnętrznej fosy, a siły morskie Mashity Nagamoriego zablokowały wejście do portu. 15 tys wojowników Zachodu rozpoczęło oblężenie. Zamek zaprojektowano jako ciąg obwarowań z podzamczami wewnętrznymi oddzielonymi od przedzamczy fosami wypełnionymi wodą z jeziora. Cztery groble łączyły przedzamcze z lądem. Poza atakiem z wody Otsu był praktycznie nie do zdobycia. Mori Motoyasu z kontyngentem 11,5 tys ludzi oblegał główną drogę dojazdową od zachodu, od strony klasztoru Miidera. 2,5 tys wojowników Tsukushiego Hirokady zaatakowało groblę południową, a 1 tys ludzi Tachibany Muneshige groblę wschodnią. Czwartą groblę od zachodu, przy samym brzegu jeziora, próbowały atakować oddziały Moriego Motoyasu, ale okazała się zbyt trudna do sforsowania.
Jak pisze Anthony Bryant oblężenie stało się widowiskiem dla ludności pobliskiego przedmieścia Kyoto. Szlachta, mieszczanie i rolnicy obsiedli dachy domostw i okoliczne wzgórza, stamtąd obserwowali jak wojownicy próbują się nawzajem pozabijać.
3 tys obrońców wytrzymało sześć dni. Takatsugu wysyłał najemnych wojowników shinobi na dywersyjne misje, niepostrzeżenie podkradali się w ciemności, podkładali ogień, zabijali, niszczyli sprzęt i uciekali. Jakiś ninja ukradł kilka sztandarów klanu Mori. Żart który miał ośmieszyć oblegających wywołał niezamierzony efekt. Rankiem kiedy Tachibana Muneshige zobaczył sztandary Mori na murach, pomyślał, że Motoyasu wszedł do zamku, a on jest strasznie opóźniony z postępami w walce i nasilił ataki na obronę grobli. Mori z powodu poniżającej zniewagi, podwoił siłę natarć. Na pobliskim wzgórzu Nagara ustawiono baterię armat które zaczęły ostrzeliwać zamkowe mury, pociski rozbiły główną wieżę cytadeli. Nieustępujące ataki w końcu przyniosły skutek, w sobotę 21 października Kyogoku Takatsugu poddał zamek.
Zdobyto Otsu, ale w dniu decydującej o losach lojalistów bitwy pod Sekigaharą 15 tys wojowników Zachodu tkwiło nad brzegiem jeziora Biwa zamiast stanąć do walki w szeregach Ishidy Mistunariego.
Mori Motoyasu oszczędził życie Takatsugu, wysłał go na górę Koya, gdzie miał przyjąć święcenia i zostać mnichem. W bitwie pod Sekigaharą młodszy brat Takatsugu, Kyogoku Takamoto, odznaczył się jako jeden z najskuteczniejszych dowódców Armii Wschodu. Tokugawa Ieyasu wysłał Takamoto na górę Koya z wiadomością, że nadaje Takatsugu status daimyo i zarząd prowincji Wakasa. W następnym roku jego włości zostały powiększone o lenno Takashima w Omi. W ten sposób Ieyasu nagrodził Takatsugu za skuteczną obronę zamku Otsu i związanie walką dużej siły Armii Zachodu z dala od Sekigahary.
Tak więc błędne decyzje oblężeń zamków Otsu i Tanabe spowodowały, że pod Sekigaharą zabrakło 30 tys. wojowników Zachodu. Z drugiej strony zrekompensowała te braki nieobecność kontyngentu 36 tys ludzi Hidetady, który wbrew rozkazom zaangażował się zbyt długo przy oblężeniu zamku Ueda w prowincji Shinano osłabiając potencjał sił Wschodu.
Zamek Tanabe
Oblężenie zamku Ueda
29 września Hidetada, trzeci syn i dziedzic Tokugawy Ieyasu, prowadził dywizję 36 tys ludzi na zachód wzdłuż Nakasendo. Otrzymał rozkaz zablokowania częścią sił garnizonu lojalistycznej twierdzy Ueda na wschodzie prowincji Shinano, z resztą miał dołączyć w Mino do ojca i dywizji które zdobyły Gifu. Zamiast tego postanowił zdobyć zamek. 12 października wszystkimi siłami rozpoczął oblężenie. Załogą Uedy dowodził daimyo Sanada Masayuki, miał 2 tys ludzi. Niemal 20 lat wcześniej wybudował zamek Ueda. Potem doszło między nim a Tokugawą do sporu o kontrolowane przez nich terytoria w którym stoczyli kilka bitew. Z tego powodu opowiedział się po stronie Zachodu, chociaż nie był stronnikiem Mitsunariego. Jego młodszy syn Yukimura był mężem córki daimyo Otani Yoshitsugu, jednego z naczelnych generałów Zachodu. Starszy syn Sanady Nobuyuki był zięciem Hondy Tadakatsu, należącego do najbardziej zaufanych generałów Tokugawy. Masayuki uznał, że synowie muszą stanąć tam gdzie każe im lojalność wobec swoich lordów, Nobuyuki powinien walczyć po stronie Tokugawy, a Yukimura musi stanąć przy Mitsunarim. Takie rozwiązanie zapewniało przetrwanie rodziny niezależnie od tego która strona zwycięży. Pięćdziesięciosześcioletni letni Masayuki był utalentowanym dowódcą i na pewno lepszym generałem niż dwudziestojednoletni Hidetada, przez cztery dni blokował 36 tys ludzi Zachodu odpierając kolejne szturmy. W końcu 16 października młody Tokugawa przerwał oblężenie, słusznie obawiając się, że traci zbyt wiele czasu i spóźni się na wielką bitwę, ruszył wzdłuż Nakasendo do Mino. Miał rację, zanim dotarł pod Sekigaharę jego ojciec zdążył umyć i policzyć głowy wrogów.
Sanada Masayuki zdołał zająć Hidetadę wystarczająco długo, by ten całkowicie przegapił bitwę. Po zwycięstwie Tokugawa skazał go na śmierć, ale jego syn Nobuyuki, zięć Hondy Tadakatsu, który walczył dla Wschodu, wybłagał łaskę dla ojca. Kara śmierci została zamieniona na zesłanie do prowincji Kii, gdzie Masayuki zmarł na wygnaniu.
Oblężenie zamku Otsu
Zamek Otsu był lennem daimyo Kyogoku Takatsugu nadanym mu przez Hideyoshiego. Tadatsugu był wasalem lojalisty Otani Yoshitsugu z Tsurugi w prowincji Echizen. Kiedy Yoshitsugu z rozkazu Mitsunariego prowadził operację przejęcia kontroli nad regionem Hokuriku Takatsugu zdradził Zachód, opowiedział się po stronie Tokugawy i ze swoim liczącym 3 tys ludzi garnizonem zaczął przygotowywać Otsu do obrony. Forteca położona w prowincji Omi, na południowo zachodnim brzegu jeziora Biwa, stanowiła strategicznie wyjątkowo ważny punkt. Była bramą do pobliskiego Kyoto, leżała tuż za połączeniem się w jeden trakt szlaków Tokkaido i Nakasendo. Własny port umożliwiał kontrolę jeziora Biwa i komunikację z morzem. Tędy musiały przejść oddziały Zachodu dla ataku na Echizen, Mino i Ise. Te szczególne warunki sprawiły, że Mitsunari za wszelką cenę chciał przejąć zamek.
Zdobycie Gifu przez Wschód było niezwykle istotne, Kiyosu i Gifu były punktami strategicznymi ważnymi dla obu stron. Tak samo istotne było zdobycie Fushimi przez Zachód. Jednak kilka oblężeń kampanii Sekigahary przeprowadzono źle lub całkiem niepotrzebnie, co miało duży wpływ na ostateczny finał kampanii.
Oblężenie zamku Tanabe
Pod koniec sierpnia, niemal w tym samym czasie co atak na Fushimi, rozpoczęło się oblężenie zamku Tanabe w prowincji Tango, domeny klanu Hosokawa. Bezpośrednią przyczyną była śmierć Hosokawy Gracii.
Pozyskanie dla sprawy Zachodu Hosokawy Yusaiego, ojca Tadaokiego, było dla Mitsunariego niezmiernie ważne. Pomimo podeszłego wieku Yusai miał wielkie poważanie w całym imperium jako wybitny poeta, uczony i wzór samuraja. Jego decyzja mogła przeciągnąć wielu wahających się na stronę lojalistów, jednak tragiczna śmierć synowej Gracii tak zbulwersowała Yusaiego, że nie chciał mieć już nic wspólnego z Mitsunarim. Natychmiast udał się do Tanabe i opowiedział po stronie Tokugawy. Jego garnizon liczył zaledwie pięć setek ludzi, decyzja poparcia Wschodu była więc równoznaczna z popełnieniem samobójstwa. W połowie sierpnia, kiedy Ieyasu był jeszcze w Oyamie pozorując przygotowania do walki z Uesugim Kagekatsu, 15 tys ludzi pod flagami Zachodu otoczyło zamek Tanabe i rozpoczęło szturm. Oblężeniem dowodzili Onogi Shigekatsu i Maeda Shigekatsu. Plan szybkiego zwycięstwa lojalistów okazał się wielkim fiaskiem z ich własnej winy. Oblegający mieli ogromny szacunek dla Yusaiego, dla wielu był mentorem, nauczycielem, wzorem godnym do naśladowania. W rezultacie nagminne stało się „zapominanie” o włożeniu pocisków do arkebuzów i dział którymi ostrzeliwano mury fortecy. Yusai miał w swoim zamku ogromne biblioteki zwoi, ksiąg, traktatów naukowych z wieloma starożytnymi unikatami, dosłownie niezastąpionymi dla naukowców, badaczy, miłośników literatury i poezji. Poprosił dowódców oblężenia o pozwolenie na wysłanie ich do cesarza, aby nie zostały zniszczone podczas walk i oczywiście otrzymał je. Gdy cesarski wysłannik przybył po zbiory lojaliści ogłosili czasowe zawieszenie broni, aby umożliwić bezpieczną ewakuację bibliotek. Wysłannik błagał Yusaiego, aby się poddał zamiast ryzykować własne cenne życie w samobójczej walce. Pomimo swojej wielkiej sławy poety, literata i naukowca Yusai uważał siebie przede wszystkim za honorowego samuraja, którego życie określały nakazy służby i oddania dla jego lorda Tokugawy Ieyasu, odmówił więc poddania się. Wznowiono walki, ale oblegający nadal nie wykazywali wielkiego zapału. Obawiając się o życie Yusaiego sam cesarz nakazał mu poddać garnizon. Cesarskiego nakazu honorowy samuraj nie mógł zlekceważyć, musiał mu być posłusznym, 19 października, dwa dni przed bitwą pod Sekigaharą, po niemal 50 dniach oblężenia, Hosokawa Yusai nakazał swoim ludziom przerwać walkę i opuścić zamek. Pojechał pod honorową eskortą do zamku Tanba Kameyama, rezydencji Maedy Shigekatsu, który przez dwa miesiące dowodził oblężeniem. Yusai poddał się ale obowiązek wypełnił, w ciągu dwóch miesięcy oblężenia 15 tys wojowników Zachodu było zaabsorbowanych zbyt daleko od Sekigahary, aby wziąć udział w bitwie.
Po wojnie Hosokawa Yusai pojechał do Kyoto, przeszedł na emeryturę i poświęcił resztę życia ukochanym pasjom nauce i poezji. Zmarł w swojej rezydencji w Sanjo Kurumayacho w piątek 20 sierpnia 1610 roku, w wieku 77 lat.
20 październik - Kontyngent Ieyasu rozbija obóz pod wioską Akazaki, 5 km od zamku Ogaki.
7 październik - Ieyasu opuszcza Edo, rusza do Mino szlakiem Tokaido na czele 30 tys ludzi.
12 październik - Wbrew wyraźnym rozkazom ojca Hidetada rozpoczyna oblężenie zamku Ueda.
29 wrzesień - szlakiem północnym Nakasendo, ruszyło 36 tys wojowników pod dowództwem Tokugawy Hidetady, syna Ieyasu. Wszystkie siły miały spotkać się w prowincji Mino, tam miał do nich dołączyć Tokugawa i przejąć bezpośrednie dowództwo.
27 wrzesień - Dywizje podążające wzdłuż Tokaido wchodzą do Kiyosu. Następnego dnia ruszają na zamek Gifu.
29 wrzesień – Nad zamkiem Gifu powiewają flagi Wschodu.
10 wrzesień – Ieyasu wraca do Edo. Wysyła kontyngent 16 tys ludzi pod dowództwem Fukushimy, Kurody, Hondy, Li i Hosokawy dołem drogą Tokaido. 5 dni później wysyła za nimi Ikedę, Asano i Yamanouchiego z 16 tys ludzi.
6 wrzesień – Lojaliści zdobywają zamek Fushimi.
24 lipiec – Ieyasu opuszcza zamek Osaka i rusza na wschód do Edo zgromadzić siły karne przeciw Uesugi Kagekatsu.
22 sierpień – Mori Terumoto wchodzi do zamku Osaka jako głównodowodzący Armią Wschodu.
29 sierpień – Ieyasu opuszcza Edo prowadząc 50 tys ludzi do Oyamy.
1 wrzesień – Ieyasu zakłada bazę w Oyamie.
Chitenjo - krwawe sufity
Po zdobyciu Fushimi daimyo Zachodu spotkali się z Mitsunarim w zamku Ogaki. Ustalono, że po przybyciu wszystkich lojalistycznych sojuszników ruszą w kierunku Kanto i zaatakują siły Tokugawy zaangażowane, jak sądził Mitsunari, w walkę z Uesugim Kagekatsu. Był przekonany, że przechytrzył przeciwnika. Nie miał pojęcia, że leyasu już planował powrót do Osaki.
10 września Tokugawa wrócił do Edo, przygotować swoje siły do wymarszu na zachód. Jeszcze tego samego dnia wysłał wzdłuż Tokaido 16 tys ludzi z rozkazem wzmocnienia i zabezpieczenia zamku Kiyosu, były to siły Fukushimy Masanoriego, Kurody Nagamasy, Hondy Tadakatsu, Li Naomasy i Hosokawy Tadaokiego. Po zabezpieczeniu Kiyosu mieli za wszelką cenę przejąć kontrolowany przez lojalistów zamek Gifu. Pięć dni później wysłał za nimi kolejnych 15 tys ludzi pod dowództwem Ikedy Terumasy, Asano Yoshinagi i Yamanouchi Kazutoyo.
Kiyosu i Gifu były strategicznie niezwykle istotne. Leżały na południu prowincji Mino, każdy niecałe 20 km od Ogaki. Kiyosu na południowym szlaku Tokaido, Gifu na północnym trakcie Nakasendo, były odległe od siebie o 30 km. Kto kontrolował te dwa zamki, kontrolował ruch na drogach. Załogą Kiyosu dowodził Osaki Genba, zwany przez wrogów Oni Genba, Diabeł Genba.
Kiyosu było domeną daimyo Fukushimy Masanoriego, wasala Tokugawy, którego syn poślubił przybraną córkę Ieyasu. Lordem zamku Gifu był wychowany przez Taiko wnuk Ody Nobunagi dziewiętnastoletni Oda Hidenobu. Jego doradcy radzili mu dołączyć do Wschodu, ale Hidenobu zdecydował się poprzeć lojalistów.
27 września podążające Tokaido dywizje weszły do Kiyosu, razem 31 tys ludzi. Następnego dnia ruszyły zaatakować położony na wysokiej górze zamek Gifu. Oda Hidenobu wysłał prośby o pomoc do pobliskich zamków Ogaki i Inuyama, sam pozostał w Gifu wierząc, że będzie w stanie utrzymać go. Górskie przełęcze prowadzące do fortecy obsadził swoimi oddziałami, miały one opóźnić postęp sił Wschodu. Posiłki nie przybyły, opór na przełęczach szybko złamano, Fukushima Masanori i Ikeda Terumasa poprowadzili szturm. Hidenobu walczył dopóki jego siły nie skurczyły się do kilkudziesięciu ludzi, był gotów bronić się aż do śmierci, ale przekonano go do poddania się. Ostatecznie zamek Gifu upadł w jeden dzień. Następnego dnia, 29 września, nad fortecą wzniesiono flagi Wschodu. Tokugawa darował życie Hidenobu, prawdopodobnie z szacunku dla jego dziadka. Wnuk Nobunagi został wysłany pod strażą do klasztoru na górze Koya gdzie przyjął kapłańskie święcenia. Zmarł tam pięć lat później.
29 września, północnym szlakiem Nakasendo, ruszyło 36 tys wojowników pod dowództwem Tokugawy Hidetady, syna Ieyasu. Wszystkie siły miały spotkać się w prowincji Mino, tam miał do nich dołączyć Tokugawa i przejąć bezpośrednie dowództwo.
Zamek Gifu był niegdyś rodową siedzibą klanu Saito, długoletniego wroga rodziny Oda, nosił nazwę Inaba. W swoim marszu na Kyoto, w 1567 roku, Nobunaga zdobył fortecę i przejął kontrolę nad prowincją Mino. Zmienił wówczas nazwę zamku na Gifu. Ojcem zwycięskiego oblężenia był początkujący, dobrze zapowiadający się porucznik Kinoshita Tokichiro, były nosiciel sandałów Nobunagi, który przyjął później imię Toyotomi Hideyoshi. Zdobycie zamku zajęło wówczas 14 dni.
7 października Tokugawa wyruszył z Edo na czele 30-to tysięcznej armii. Po dwóch tygodniach dotarł do Mino, 20 października stanął pod Akasaka, małą wioską kilka kilometrów od zamku Ogaki.
Mitsunari nadal przebywał w Ogaki, oblężenie Fushimi trochę opóźniło go, ale musiał jeszcze czekać ponieważ sojusznicy z zachodnich prowincji nie spieszyli się. Wieści o postępach Ieyasu i utracie Gifu zaszokowały go. Dezorientację powiększały fałszywe informacje szerzone przez szpiegów Tokugawy, donoszono mu że Ieyasu chce ominąć zamek Ogaki i zaatakować jego twierdzę Sawayama. Ishida wiedział, że otwierało to Armii Wschodu drogę do marszu na Kyoto i Osakę gdzie był młody Hideyori.
20 października postanowił wycofać się z zamku Ogaki i w dolinie Sekigahary zatrzymać dalszy pochód wroga na zachód. Właśnie tego chciał Tokugawa, podejrzewał, że Zachód ma większą niż on siłę, pomimo tego wolał zmierzyć się w bitwie na otwartym polu.
KAMPANIA SEKIGAHARY 07.1600 - 10.1600
PLAN ISHIDY MITSUNARIEGO
Działania Tokugawy po śmierci Hideyoshiego poważnie zaniepokoiły pozostałych Tairo i komisarzy Bugyo. Najbardziej oburzał się i judził Ishida Mitsunari. W połowie roku 1600 zaczął budować koalicję daimyo lojalnych dla Toyotomich, jeszcze zanim wysłali do Tokugawy list oskarżający go łamanie zasad ustalonych przez umierającego Taiko. Kluczem do sukcesu miał być układ z Uesugi Kagekatsu, daimyo domeny Aizu w prowincji Mutsu w Kanto, w myśl którego mieli wspólnie uderzyć na Tokugawę i zniszczyć go. Kagekatsu prezentował dużą siłę militarną, miał rozpocząć agresywne działania w Kanto przeciw lennom Tokugawy i jego wasali, co musiało spowodować, że Ieyasu opuści Osakę i ruszy daleko na wschód zainterweniować atakiem na Aizu. Zanim zbierze swoje siły i uderzy upłynie sporo czasu. Mitsunari uwolniony od kontroli Tokugawy skonsoliduje koalicję. Przejmie kontrolę nad regionem Hokuriku, prowincjami Omi, Mino i Ise a potem ruszy do Kanto zaatakuje tyły armii Wschodu walczącej z Kagekatsu i wspólnie rozbiją je. Pochlebstwami i obietnicami nagród Ishida przeciągnął na stronę Zachodu kilku dotychczasowych sojuszników Wschodu. Nowe sojusze nie miały mocnych podstaw, były chwiejne, dwulicowość Mitsunariego i jego zakulisowe intrygi budziły nieufność. Wielu daimyo mniej lub bardziej zraził do siebie w przeszłości, teraz pomimo że obiecali poprzeć sprawę Hideyoriego zaczynali wątpić czy słusznie postąpili. Można powiedzieć, że Tokugawa miał niebywałą intuicję darując życie Mitsunariemu i pozwalając mu ustawić się na pozycji dowodzącego siłami lojalistów.
W owych czasach powszechne było branie zakładników dla powstrzymania potencjalnych przeciwników od działania, lub przeciągnięcia ich na swoją stronę. Kiedy Tokugawa w lipcu pojechał do Kanto, a jego wasale rozjechali się do swoich dziedzin gromadzić siły kilku z nich pozostawiło w Osace i Kyoto rodziny. Hosokawa Tadaoki zostawił swoją żonę, córkę zabójcy Nobunagi Akechiego Mitsuhige. Gracia przeszła na chrześcijaństwo, była bardzo wykształcona, uczyła się łaciny i języka portugalskiego. Mieszkała w Tamatsukuri, rezydencji Hosokawów. 24 sierpnia 1600 roku Mitsunari rozkazał kazał ją aresztować, miała zostać zakładnikiem. Przybyłych żołnierzy nie wpuszczono do środka. Następnego dnia oddział wojowników zaczął szturmować rezydencję. Gracia zadecydowała, że nie będzie narzędziem politycznych manipulacji mężem i Tokugawą. Jako chrześcijanka nie mogła popełnić tak ciężkiego grzechu i odebrać sobie życia, poprosiła o to wasala Tadaokiego pod którego opieką pozostawił ją mąż. Po jej śmierci miał podpalić rezydencję. Ogasawara Hidekiyo spełnił prośbę swojej pani po czym odebrał sobie życie. Gracia Miała 38 lat. Przed odejściem ułożyła strofy swojego wiersza śmierci : Kwiat jest najpiękniejszy, kiedy pozna czas swojego upadku. Ludzie są jak kwiaty, umieram bez wahania.
Wydarzenie wstrząsnęło Osaką, dramat Gracii związał ręce Mitsunariemu, decyzja uwięzienia jej okazała się jego największym błędem. Nie mógł znów spróbować aresztować innych żon wasali Tokugawy, jedynie umieścił na straży przy ich domach niewielkie posterunki. Większość kobiet uciekła już pierwszej nocy, w tym żony Kato Kiyomasy, Kurody Nagamasy i Ikedy Terumasy. Ofiara życia złożona przez Gracię przekonała wielu wahających się, że Mitsunari nie jest człowiekiem którego warto wspierać. Wzięcie zakładnika było od dawna praktykowanym zwyczajem, ale dopuszczenie żeby kobieta sama złożyła swoje życie w ofierze, udaremniając plan manipulowania swoim mężem, było hańbiącym wyrazem nieudolności i głupoty.
KAMPANIA SEKIGAHARY
Bitwa w dolinie Sekigahary 21 października roku 1600 była przedostatnim etapem epoki Sengoku Jidaji. Starcie nie było jednodniową bitwą. Był to finał kampanii rozpoczętej w lipcu tego samego roku. Jeszcze w lutym tamtego roku Uesugi Kagekatsu rozpoczął rozbudowę zamków obrony swojej domeny. Należy pamiętać, że Kagekatsu był jednym z pięciu regentów. W maju Tokugawa wysłał z Osaki do Aizu wiadomość prosząc go o wyjaśnienie tych działań. Odpowiedział mu nie Kagekatsu, ale jego pierwszy wasal i doradca Naoe Kanetsugu. Z sarkazmem napisał że gdy samuraje Osaki gromadzą akcesoria do parzenia herbaty, samuraje w kraju gromadzą broń. Hori Hidecharu, daimyo sąsiadującej z Aizu prowincji Echigo, z zaniepokojeniem obserwował działania sąsiada. Wojowniczy Kagekatsu zaangażował 80 tys. ludzi przy budowie nowego zamku i kilku punktów obronnych w jego okolicy. Pracowano na zmiany całą dobę, budowano także drogi po których można było przemieszczać dużą ilość wojsk. Kagekatsu posunął się do tego, że podjął próbę zamachu na jednego z posłańców Ieyasu oskarżając go o szpiegostwo. Ieyasu oburzony lekceważeniem jego wezwań i atakiem na posłańca wezwał Kagekatsu do Osaki, gdzie osobiście miał się wytłumaczyć. Kiedy Uesugi ponownie zignorował Tokugawę ten zdecydował, że należy go zniszczyć. 12 lipca wezwał swoich generałów do Osaki na naradę wojenną, aby zaplanować kampanię przeciwko Aizu.
22 lipca wasale opuścili Osakę i udali się do swoich rodzinnych prowincji w różnych częściach kraju przygotować się do wojny. Tokugawa wiedział, że niedługo koalicjanci Zachodu uderzą na jego sojuszników. 24 lipca zebrał swoją niewielką armię tysiąca ludzi i wyruszył z Osaki na wschód. Mitsunari był zadowolony, wszystko przebiegało zgodnie z jego planem. Kagekatsu nie żywił obaw, dysponował dużymi siłami i był przekonany że Mitsunari w odpowiednim momencie zaatakuje wojska Tokugawy. Kiedy kilka tygodni później Kagekatsu ruszył na zachód i zaczął atakować ziemie Tokugawy jego sojusznicy Mogami Yoshiakira i Date Masamune natychmiast przystąpili do kontrataku uderzając na Aizu. Wsparł ich Maeda Toshinaga który zablokował ruchy swojego młodszego brata Toshimasy, daimyo prowincji Noto, sojusznika Zachodu. Satake Yoshinobu, daimyo domeny Kubotu w prowincji Dewa opowiedział się po stronie Wschodu, ale odmówił wystąpienia przeciwko Kagekatsu, z klanem Uesugi od dawna łączyły go bardzo przyjazne stosunki.
25 lipca Ieyasu zatrzymał się na noc w zamku Fushimi pod Kyoto. Dowódcą garnizonu był jego stary i zaufany przyjaciel Torii Mototada, dziedziczny wasal klanu Matsudaira. Spędzili wspólnie wieczór wiedząc, że jest to ich pożegnalne spotkanie. Obaj byli przekonani, że kiedy działania wojenne zaczną się na dobre, Fushimi będzie jednym z pierwszych celów Mitsunariego. Mototada nie będzie w stanie się utrzymać, zamek upadnie, a on umrze. Od tego jak długo oblężenie będzie wiązało siły lojalistów zależało czy Tokugawa zdąży dotrzeć do Kanto i przygotować się do ataku na Zachód. Ich rozstanie było bardzo emocjonalne, Ieyasu wiedział że Mototada poświęci dla niego życie.
Jeszcze przed wyruszeniem Tokugawy z Osaki Mitsunari zwołał naradę wojenną. 17 sierpnia główni spiskowcy spotkali się nad jeziorem Biwa w zamku Mitsunariego Sawayama. Wśród obecnych byli Ukita Hideie zastępca Ishidy, stary 65-letni Shimazu Yoshihiro daimyo Satsumy, Kobayakawa Hideaki, Nabeshima Katsushige, syn Nabeshimy Naoshige daimyo Sagi, Chosokabe Morichika daimyo prowincji Tosa i Otani Yoshitsugu daimyo Tsurugi. Otani Yoshitsugu planował dołączyć do kampanii Wschodu przeciwko Uesugi Kagekatsu, ale Mitsunari z którym razem walczyli w Korei, przekonał go do sprawy lojalistów. To była decyzja której Yoshitsugu będzie żałował do końca życia.
Tokugawa obserwował ruchy Mitsunariego, rozbudowana sieć szpiegów dostarczała mu szczegółowe meldunki. Specjalnie nie spieszył się, był pewien, że Mogami Yoshiakira i Date Masamune powstrzymają ataki Kagekatsu. Mitsunari zakładał, że Ieyasu też zaatakuje Uesugi. Planował przesunąć swoje siły na wschód obiema głównymi drogami do Edo, północną Nakasendo i południową Tokaido, a potem uderzyć na tyły Tokugawy.
Ieyasu już wtedy prawdopodobnie przejrzał jego strategię. 10 sierpnia dotarł do Edo i zaczął organizować armię. 1 września wyprowadził 50 tys ludzi i przeniósł się na północ do Oyamy udając, że zamierza uderzyć na Aizu. W tym czasie Date Masamune, Maeda Toshinaga i Mogami Yoshiakira wiązali siły Uesugi Kagekatsu. Ieyasu był przygotowany, żeby w razie konieczności wesprzeć ich, ale nie spodziewał się, że będzie musiał to zrobić.
Tak jak przewidzieli Ieyasu i Mototada siły lojalistów zaatakowały zamek Fushimi. 27 sierpnia 40 tys. ludzi rozpoczęło oblężenie. Mitsunari przewidywał, że zdobędą fortecę z marszu. Garnizon 1,8 tys ludzi zaciekle się bronił, wytrzymali dziesięć dni. Mototada wiedział, że za wszelką cenę musi opóźnić marsz Armii Zachodu, kapitulacja nie wchodziła w grę. Pomimo wyczerpania obrońcy mogli wytrzymać dłużej. Wiele oddziałów oblegającej armii Mitsunari zmusił z pozycji siły do przyłączenia się do Zachodu, przez co wojownicy ci nie mieli zbyt wiele woli do walki. Jednak doszło do zdrady. Wśród załogi byli ludzie z okręgu Koka, w prowincji Omi. Shimazu Yoshihiro rozkazał pojmać ich rodziny i zagroził że karze ukrzyżować kobiety i dzieci jeśli ludzie z Koka nie pomogą w zdobyciu zamku. W rezultacie któryś z nich podpalił zamkową wieżę. Kiedy wybuchł pożar i garnizon został zredukowany do zaledwie dwustu ludzi, Mototada poprowadził kilka zaciekłych wypadów przeciwko oblegającym. Jedne źródła mówią, że zginął w walce z Suzuki Shigetomo, według innych odebrał sobie życie w beznadziejnej sytuacji, miał 61 lat.
6 września zajęto Fushimi, Zachód zapłacił za zwycięstwo życiem 3 tys ludzi. W uznaniu zasług Mototady Tokugawa dał w lenno jego najstarszemu synowi Tadamasie domenę Yamagata z zamkiem Yamagata w prowincji Dewa, a Mototadę ogłosił wzorem cnót samuraja.
Po upadku Fushimi niemal 380 samurajów Mototady popełniło rytualne samobójstwo. Podłogi zamku spłynęły morzem krwi. Po wojnie Tokugawa rozkazał wydobycie z ruin wszelkich użytecznych materiałów budowlanych dla ponownego wykorzystania ich. Z desek podłogowych wykonano sufity w siedmiu świątyniach Kyoto nazwane Chitenjo, aby modlono się pod nimi za spokój duchów samurajów, których krew wsiąkła głęboko w drewno. Na krwawym tle do dzisiaj pozostają odciski stóp, dłoni, a nawet zarysów ciał.
© 2015 - 2025 | All Rights Reserved | © Krzysztof Pietrek | Wszelkie prawa zastrzeżone
dannoura1185@op.pl